Nadaliśmy naszemu artykułowi nieco przewrotny tytuł. Ale, jak się sami przekonacie, coś w nim jest. Dziś słów kilka o uroczej, a nieco rustykalnej, „babcinej” linii japońskich noży Senzo Universal kuźni Suncraft.
Spotkaliśmy się niedawno z dziwnym przekonaniem, że klasyczne, japońskie noże, jeśli nie odpowiadają w 100% powszechnemu wyobrażeniu o japońskich nożach, już japońskimi nie są. Wg naszego rozmówcy „prawdziwe” japońskie noże powinny mieć typowo japońską rękojeść, z reguły oktagonalną, lub ciętą w tzw. kasztan, być rdzewne (co powinno być widać na pierwszy rzut oka), ostrzone jednostronnie i mieć odpowiednio japoński (niezależnie od interpretacji) kształt. Jako japońskie zostały przez naszego oponenta zaklasyfikowane tylko trzy typy noży - Deba (nóż do ryb), Yanagiba (nóż do sushi) i Usuba, czy Nakiri (noże do siekania i szatkowania warzyw i owoców). W taki razie odpadły olbrzymie ilości noży, które od wieków były przez Japończyków udoskonalane.
Spis treści:
Jak, w takim razie, nazwać inne noże (np. Gyutoh, czyli nóż kucharza, Santoku, nóż uniwersalny Shotoh, czy Ko-Yanagi, itd.), które powstają w japońskich kuźniach, kute są przez japońskich mistrzów kowalstwa z japońskiej stali, japońskimi technikami rodem z japońskiego średniowiecza i z ostatnich ponad 8 wieków studiów nad stalami i nożami?
Nie-japońskimi?
Senzo Universal - czy to aby nie niemieckie noże?
Cała burzliwa i chwilami zacięta dyskusja zrodziła się z kontaktu naszego niedoszłego Klienta (bo się po rozmowie obraził, gdy okazało się, że, jak John Snow, „nic nie wie”) z nożami Senzo Universal, marki Suncraft. Marki tak japońskiej, że bardziej japońską być nie może. W czym tkwił problem?
Faktycznie, jeśli spojrzysz na linię noży Universal, marki Suncraft, możesz mieć wrażenie, że to noże europejskie. Sugeruje to klasycznie profilowana, oldscholl’owa rękojeść z brązowego drewna pakka. Rękojeść, jak w pysk strzelił, skrajnie europejska. Takie trzonki noży pojawiały się w kuchniach naszych babć i prababć przez dłuuuuuugie, europejskie wieki. Stąd wielu z Was pewnie dało się zwieść całej kolekcji uroczych noży Senzo Universal, podejrzewając, że powstała w, np. Niemczech.
Zeuropeizowane japońskie noże Senzo Universal
Japońska marka Suncraft zdecydowała, idąc na rękę europejskim tradycjonalistom - zarówno kucharzom, jak i gotującym w domu - że zaserwuje im noże z rękojeściami zbliżonymi w formie do tego, co znają i do czego są przyzwyczajeni od całych pokoleń.
Ale to nijak nie zmieniło faktu, że noże Universal, stworzone z 32 warstw młotkowanej stali damasceńskiej i rdzenia ze stali wysokowęglowej VG-10 są piekielnie ostre, jak przystało na prawdziwe, japońskie noże. Czyli - mamy tu do czynienia z tzw. zeuropeizowanymi japońskim nożami. Ale nadal w 100% japońskimi.
Noże japońskie do n-tej potęgi
Noże Senzo Universal marki Suncraft powstają z japońskiej stali, są wściekle ostre i bardzo długo trzymają ostrość. Tyle wystarczy za argument tym, którzy na nożach japońskich się znają. Ale można dodać jeszcze nieco błyskotliwych argumentów, które świadczą o ich „japońskości”. Noże Senzo Universal tworzone są w Japonii przez japońskich kowali, w japońskich kuźniach i z powstającego również w Japonii drewna pakka. Plus - pakowane są w japońskie pudełka z japońskiej tektury z japońskimi inskrypcjami. Pakowane przez japońskich pracowników w japońskiej fabryce. Chcecie tak dalej?
Noże japońskiej babci
Nazwaliśmy tę uroczą, rustykalną linię naprawdę ostrych noży „nożami japońskiej babci”, bo one się tak właśnie kojarzą z racji obłej, świetnie leżącej w dłoni, zeuropeizowanej rękojeści. To takie „babcine noże”, ale w przebraniu. To, faktycznie, wilki w babcinych chustkach na głowie. Taki wilk szybko pokaże Ci, gdzie Twoje miejsce, kłapnie raz i drugi, po czym krew się poleje.
Jeśli podejdziesz do noża Senzo Universal marki Suncraft jak do znanego Ci, a często stępionego noża europejskiego, szybko nauczysz się respektu. Tu nie ma miejsca na lekceważące byle-krojenie. Albo kroisz z uwagą i szacunkiem, albo zachlapiesz jedzenie posoką.
Ale co do tego wszystkiego mają japońskie babcie?
Wiele. Od długaśnych wieków z pasją i maestrią, pokolenie babć za pokoleniem babć kroiło tak wściekle ostrymi nożami, że nasze europejskie babcie, z całym dla nich szacunkiem i miłością, poobcinałyby sobie ręce (nie palce), usiłując takim nożem coś pokroić.
Czy japońskim babciom spodobałyby się noże Senzo Universal?
Pytanie tylko, czy klasyczna, japońska babcia nie zaczęłaby kręcić nosem na dziwaczny, jakoś tak powykrzywiany trzonek noża, do którego nie jest przyzwyczajona? Bo w końcu Suncraft poszedł na rękę Europejczykom-tradycjonalistom, tworząc specjalnie dla nich kolekcję Senzo Universal. Przypuszczamy, że japońskie babcie mogłyby mieć nieco zastrzeżeń w tej materii. Ale na pewno nie marudziłyby na ostrość tych wyśmienicie krojących noży, bo stal wysokowęglowa i 60 stopni HRC w skali Rockwella na pewno zaspokoiłyby ich babcine, a japońskie, wymagania.
Zdjęcia: Grupa Nas Troje